Równościowe zasady horyzontalne w programie Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG)
|
Podstawę do realizacja horyzontalnych zasad równościowych stanowią następujące dokumenty: |
Beneficjenci oraz wszystkie instytucje realizujące FENG zobowiązane są do przestrzegania horyzontalnych zasad równościowych:
- zasady równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami,
- zasady równości kobiet i mężczyzn.
|
Beneficjenci zobowiązani są do uwzględnienia zasad równościowych w swoich projektach i do przestrzegania tych zasad w trakcie wdrażania oraz w okresie trwałości projektu. |
Zasada równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami oznacza wdrożenie działań umożliwiających wszystkim osobom sprawiedliwe i pełne uczestnictwo we wszystkich dziedzinach życia, bez względu na przesłanki dyskryminacji.Nowe produkty projektów (np. zasoby cyfrowe, środki transportu, infrastruktura, usługi) finansowane z FENG muszą być również zgodne ze standardami dostępności adekwatnymi do zakresu realizowanego projektu (w tym z koncepcją uniwersalnego projektowania).
Dostępność jest to możliwość korzystania z infrastruktury, transportu, technologii i systemów informacyjno-komunikacyjnych oraz produktów i usług. Pozwala ona wszystkim uczestnikom projektu i odbiorcom jego efektów, w szczególności osobom ze specjalnymi potrzebami na korzystanie z nich na zasadzie równości z innymi osobami. W przypadku realizowanych projektów, dostępność oznacza, że wszystkie ich produkty (w tym także świadczone usługi) mogą być wykorzystywane (używane) przez każdą osobę.
Zasada równości szans kobiet i mężczyzn oznacza wdrożenie działań (rozwiązań), które wpłyną na wyrównanie szans płci będącej w gorszym położeniu oraz stworzenie takich mechanizmów, aby w trakcie realizacji projektu na żadnym etapie nie dochodziło do dyskryminacji i wykluczenia ze względu na płeć. Oznacza to, że kobietom i mężczyznom przypisuje się taką samą wartość społeczną, równe prawa i obowiązki oraz zapewnia się im równy dostęp do korzystania z zasobów (np. środki finansowe, szanse rozwoju). Zasada ta ma gwarantować również możliwość wyboru drogi życiowej bez ograniczeń wynikających ze stereotypów płci. Zasady równościowe muszą być przestrzegane na każdym etapie realizacji programu FENG, tj. podczas przygotowywania, wdrażania, monitorowania, sprawozdawczości, ewaluacji, informacji i promocji oraz kontroli. Oznacza to, że realizacja każdego projektu musi być zgodna z tymi zasadami.
|
Projekt musi uwzględniać:
Oznacza to, że realizacja projektu musi przyczyniać się np. do zwiększania dostępności dla osób ze specjalnymi potrzebami w związku z ich trudniejszą sytuacją, zwiększenia uczestnictwa kobiet w zatrudnieniu, ułatwienia lepszego godzenia życia zawodowego i prywatnego, zwalczania dyskryminacji ze względu na ww. przesłanki na rynku pracy oraz w kształceniu i szkoleniu. |
Warunek stosowania Karty praw podstawowych
Zgodnie z art. 9 ust. 1 rozporządzenia ogólnego 2021/1060 w procesie wdrażania funduszy europejskich należy przestrzegać postanowień Karty praw podstawowych Unii Europejskiej.Oznacza to, że na każdym etapie realizacji, projekty dofinansowane w ramach FENG muszą być zgodne z postanowieniami tego dokumentu.
Warunek stosowania Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych
Zgodnie z postanowieniami Umowy Partnerstwa w procesie wdrażania funduszy europejskich w zakresie stosowania zasady równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami należy przestrzegać postanowień Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych.Oznacza to, że na każdym etapie realizacji, projekty dofinansowane w ramach FENG muszą być zgodne z wymogami wynikającymi z tego dokumentu.
Procedura zgłaszania niezgodności z Konwencją ONZ o prawach osób niepełnosprawnych
W celu zapewnienia realizacji wymagań rozporządzenia ogólnego w zakresie spełnienia horyzontalnych warunków podstawowych dotyczących stosowania i wdrażania KPON stworzone zostały procedury w zakresie zgłaszania niezgodności związanych z naruszeniem praw i wolności określonych w KPON.Zgodnie z procedurami zgłoszenia mogą dotyczyć działań podejmowanych przez instytucje/ beneficjenta w związku z realizacją projektu oraz działań Instytucji Pośredniczącej (IP) lub Instytucji Zarządzającej (IZ) w zakresie związanym z wdrażaniem programu lub realizowanych przez Instytucję Pośredniczącą projektów.Zgłoszenia dotyczące naruszenia praw i wolności określonych w KPON w realizowanych projektach należy składać do właściwej Instytucji Pośredniczącej wdrażającej działanie, w którym realizowany jest projekt, w ramach którego zidentyfikowano naruszenie.Zgłoszenia związane z działaniami Instytucji Pośredniczących należy zgłaszać do Instytucji Zarządzającej lub Rzecznika Funduszy Europejskich w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej (RFE).Natomiast zgłoszenia związane z naruszeniem KPON przez Instytucję Zarządzającą należy zgłaszać do Rzecznika Funduszy Europejskich w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej.System przekazywania zgłoszeń obrazują poniższe schematy.
Możliwe niezgodności KPON w ramach projektu FENG
Możliwe niezgodności KPON w ramach działań Instytucji Pośredniczącej (IP)
Możliwe niezgodności KPON w ramach działań Instytucji Zarządzającej (IZ)
W procesie składania zgłoszenia istnieje konieczność wykazania interesu faktycznego (tj. musi istnieć podstawa faktyczna dla danej osoby/instytucji do złożenia zgłoszenia – np. konieczność zrealizowania swojego uprawnienia lub obowiązku).
Jednocześnie, każdy – w tym również organizacje pozarządowe działające na rzecz dostępności lub równego traktowania może poinformować dany podmiot (beneficjenta lub instytucję uczestniczącą we wdrażaniu funduszy europejskich) o zauważonych problemach, nieprawidłowościach czy błędach związanych ze stosowaniem zapisów KPON.
Obowiązkiem instytucji, do której wpłynie skarga jest jej analiza oraz weryfikacja. Wnioskodawca zostanie powiadomiony o wynikach analizy oraz, o ile będzie to uzasadnione, poinformowany o dalszych możliwościach postępowania w związku z przedmiotem złożonej skargi (np. o możliwości złożenia skargi do Rzecznika Praw Obywatelskich).
Raz do roku zbiorcza informacja o zgłoszeniach dotyczących niezgodności będzie przedstawiana Komitetowi Monitorującemu FENG.Informacja ta będzie uwzględniała zarówno informacje przekazane przez KE, zgłoszone do IP oraz IZ, jak i do Rzecznika Funduszy Europejskich.
Procedura służąca do włączania zapisów Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych do praktyki wdrażania programów zawierająca opis zgłaszania podejrzeń o niezgodności projektów lub działań z KPON stanowi Załącznik nr 3 do Wytycznych.
Zapoznaj się z dokumentami:
- Wytyczne dotyczące realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021-2027
- Prawa człowieka w Unii Europejskiej i Karta Praw Podstawowych UE
- Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych
- Ustawa o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami
- Europejski akt o dostępności (European Accessibility Act (EAA)
- Analiza dotycząca wpływu Programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021-2027 na grupy społeczne szczególnie zagrożone dyskryminacją (PDF)
Polecane strony: